Kara mürver (Sambucus nigra) geleneksel tıpta yıllardır bilinen ve kullanılan bitkisel takviyelerden biridir. Dikkat çekici tedavi edici özellikleri ile bilim çevresinin de ilgisini çekmiş, ve hakkında yüzlerce klinik çalışma yapılmıştır.
Sambucus nigra sambunigrin glikozitleri, tanen ve musilaj içerir. İçerisinde Sambucus’un da bulunduğu berrygiller familyası zengin polifenoller, metilquersetin ve siyanidin grubu etken maddeleri bulunur.
Norveçte grip mevsiminde yapılan randomize çift kör, plasebo kontrollü bir çalışmada Sambucus nigra Influenza A ve B enfeksiyonlarının tedavisinde; grip benzeri semptomlarında 48 saatte veya daha kısa sürede iyileştiği gözlenmiştir. Semptomlar plasebo kullananlara göre ortalama 4 gün önce düzeldiği ve plasebo ile karşılaştırıldığında mürver özü alanlarda ikincil bir ilaç kullanımının anlamlı olarak azaldığı gözlemlenmiştir. Bu ve bunun gibi birçok çalışma Siyah mürver (Sambucus nigra) takviyesinin, üst solunum yolu semptomlarını etkili bir şekilde tedavi ettiğini göstermektedir.
Sambucus nigradaki etken maddeler virüslerin yapışmasını ve hücre içine girişini engellerler. Viral hemaglutinin glikoproteinlerin sivri uçlarının işlevini inhibe ederek virüslerin zarf kazanıp hücre dışına çoğalmış bir şekilde çıkmasını, yani viral tomurcuklanmayı önlerler.
İçerisindeki etkili molekül siyanidin- 3-glikozidi aynı zamanda bütün berrygillerde bulunan bir maddedir. En fazla Elderberry/Sambucus nigrada bulunmaktadır. Bu etken madde bağışıklık sistemi tarafından üretilen IL-6, IL-8 ve TNF gibi sitokinleri virüslerle savaşması için arttırır. Artan sitokinler bağışıklık sisteminin çalışmasını tetikler. Sambucus nigra ayrıca aglutinini kemik iliğinde granülosit- monosit kolonize faktörü arttırır. Bu mekanizma ile güçlü bağışıklık kazandırır.
Mürverin içinde bulunan flavonoidlerden biri olan 5,7,3’,4’ tetra- 0-metilquersetin virüs zarfına (hemaglutinin proteinlerine) bağlanıp virüsün konakçı hücreye girişini inhibe eder. Polifenollere ek olarak, lektinler Sambucus nigra dahil olmak üzere birçok bitki ekstraktında bulunur ve genellikle etkileşimlerini önleyerek viral proteinlere veya konakçı reseptörlerine bağlanarak antiviral aktivite gösterir.
Sambucus nigra, grip, soğuk algınlığı ve sinüzit tedavilerinde kullanılmıştır, Influenza ve Herpes simplekse karşı antiviral aktiviteye sahiptir. Bunlarla ilgili yapılmış klinik çalışmalar mevcuttur.
Özetle kara mürver hücre, reseptör ve moleküler düzeyde birçok etkisi ile antiviral özellik göstermektedir. Bu özelliği ile birçok klinik çalışmaya zemin hazırlamıştır. Influenza MARS, SARS ve Corona Virüs türevleri üzerinde etkili, replikasyonunu engelleyici özelliği ile dikkat çekicidir.
Kaynak:
1. Mumcuoğlu M, Safirman D, Ferne M. Elderberry. In: Coates PM, Betz JM, Blackman MR ve diğerleri, eds. Diyet Takviyeleri Ansiklopedisi. 2. baskı. New York, NY: Informa Healthcare; 2010: 235-240.
2. Hawkins J1, Baker C2, Cherry L2, Dunne E2., Black elderberry (Sambucus nigra) supplementation effectively treats upper respiratory symptoms: A meta-analysis of randomized, controlled clinical trials.Complement Ther Med. 2019 Feb;42:361-365. doi: 10.1016/j.ctim.2018.12.004. Epub 2018 Dec 18.
3. Vlachojannis JE, Cameron M, Chrubasik S. Sambuci fructus etkisi ve etkinlik profilleri üzerine sistematik bir derleme . Fitoterapi Araştırmaları. 2010; 24 (1): 1-8.
4. Biosci Biotechnol Biochem. 2012; 76 (9): 1633-8. EPUB 2012 Eylül 7.
5. Gri AM, Abdel-Wahab YH ve Flatt PR, J. Nutr. , 130 , 15-20 (2000).
6. Curtis PJ, Kroon PA, Hollands WJ, Duvarlar R, Jenkins G, Kay CD ve Cassidy A, J. Nutr. , 139 , 2266-2271 (2009).
7. Vlachojannis JE, Cameron M ve Chrubasik S, Phytother. Res. , 24 , 1-8 (2010).
8. Zakay-Rones Z, Varsano N, Zlotnik M, Manor O, Regev L, Schlesinger M ve Mumcuoglu M, J. Altern. Tamamlayıcı. Med. , 1 , 361-369 (1995).
9. Zakay-Rones Z, Thom E, Wollan T ve Wadstein J, J. Int. Med. Res. , 32 , 132-140 (2004).
10. Wu X, Gu L, Önceki RL ve McKay S, J. Agric. Food Chem. , 52 , 7846-7856 (2004).
11. Wu X, Beecher GR, Holden JM, Haytowitz DB, Gebhardt SE ve Prior RL, J. Agric. Food Chem. , 54 , 4069-4075 (2006).
12. Barak V, Halperin T ve Kalickman I, Eur. Sitokin Netw. , 12 , 290-296 (2001).
13. Barak V, Birkenfeld S, Halperin T ve Kalickman I, Isr. Med. Doç. J. , 4 (Ek.), 919-922 (2002).
14. Kiso M, Mitamura K, Sakai-Tagawa Y, Shiraishi K, Kawakami C, Kimura K, Hayden FG, Sugaya N ve Kawaoka Y, Lancet , 364 , 759-765 (2004).
15. Roxas M ve Jurenka J, Altern. Med. Rev. , 12 , 25-48 (2007).
16. Song JM, Lee KH ve Seong BL, Antiviral Res. , 68 , 66-74 (2005)
17. Droebner K, Ehrhardt C, Poetter A, Ludwig S ve Planz O, Antiviral Res. , 76 , 1-10 (2007).
18.Roschek Jr B, Fink RC, McMichael MD, Li D ve Alberte RS, Phytochemistry , 70 , 1255-1261 (2009).
19. Ohta Y, Lee JB, Hayashi K, Fujita A, Park DK ve Hayashi T, J. Agric. Food Chem. , 55 , 10194-10199 (2007).
20. Hayashi K, Nakano T, Hashimoto M, Kanekiyo K ve Hayashi T, Int. Immunopharmacol. , 8 , 109-116 (2008).
21. Hayashi K, Narutaki K, Nagaoka Y, Hayashi T ve Uesato S, Biol. Pharm. Boğa. , 33 , 1199-1205 (2010).
22. Kawashima T, Hayashi K, Kosaka A, Kawashima M, Igarashi T, Tsutsui H, Tsuji NM, Nishimura I, Hayashi T ve Obata A, Int. Immunopharmacol. , 11 , 2017-2024 (2011).
23. DuBois M, Gilles KA, Hamilton JK, Rebers PA ve Smith F, Anal. Chem. , 28 , 350-356 (1956) ‘da tarif edilmektedir.
24. Miller GL, Anal. Chem. , 31 , 426-428 (1959).
25. Gutfinger T, J. Am. Oil Chem. Soc. , 58 , 966-968 (1981).
26. Fiyat ML, van Scoyoc S ve Butler LG, J. Agric. Food Chem. , 26 , 1214-1218 (1978).