D vitamini eksikliği tüm dünyada olduğu gibi Türkiye’de de yaygın olarak görülmektedir. Çünkü eğer güneşten ve besinlerden yeterli düzeyde D vitamini alamıyorsanız vücut bir müddet sonra yoksunluk çekmeye başlar. Günümüzde pek çok kişinin yaşadığı D vitamini eksikliğini gidermek için başvurduğu yöntemlerin başında ise takviyeler gelir.
D Vitamini Ne İşe Yarar?
Eksikliği şiddetli belirtilere neden olan D vitamini, vücutta çok farklı işlevler için kullanılır. Kemiğin ana yapı taşlarından birisi olan kalsiyumun emilebilmesi için D vitaminine gereksinim vardır. Sinir sisteminin ve kasların doğru çalışabilmesi için ve güçlü bağışıklık sistemi için önemli bir vitamindir. Vücutta ihtiyaç duyulan D vitamini miktarını üç yolla alabilirsiniz. Bu yollardan ilki cildin vitamini kendisinin üretmesi, ikincisi diyet yoluyla alınması ve sonuncusu da vitamin takviyesi kullanmaktır. Güneş ışınlarına maruz kalındıktan sonra D vitamini ciltte doğal bir şekilde sentezlenir. Fakat güneş ışınlarına çok fazla maruz kalmak ciltte yaşlanmaya ve kansere neden olabildiği için diğer kaynaklar da tercih edilmektedir.
Vücudun D vitamini ihtiyacı yaşa göre farklılık gösterir. Yaş ilerledikçe alınması gereken miktar artar. D vitaminin vücuttaki seviyesi çok düştüğü zaman kemikler incelir, daha kırılgan hale gelir. D vitamini eksikliği toplumda yaygın olarak görülen bir rahatsızlıktır. Özellikle koyu renk cilde sahip olanlar, aşırı kilolu olanlar ve 65 yaşından büyük bireylerin D vitamini seviyeleri daha düşüktür. Bu nedenle kan seviyelerini normale getirmek için vitamin takviyeleri önerilmektedir. Fakat bu konuda da dikkatli olmak ve aşırı vitamin almaktan kaçınmak önemlidir çünkü çok yüksek düzeydeki D vitamini seviyeleri ek bir fayda sağlamaz. Aksine farklı sağlık sorunlarına neden olabilir.
D vitamini kanda yeterli kalsiyum düzeyini sürdürme işlevini iki şekilde yerine getirir:
- Kalsiyum emiliminin artışı: D vitamini, besinlerle alınan kalsiyumun bağırsaklardan emilimini arttırır.
- Kalsiyumun kemiklerden alınması: Yeterli kalsiyum tüketmediğinizde D vitamini kanda kalsiyum düzeylerini koruyabilmek için, vücudun ana kalsiyum deposu olan kemiklerden kalsiyum çekmeye başlar yani kemiklerdeki kalsiyum rezervini kullanır. Bu sebeple yeterli kalsiyum alımı önemlidir.
K Vitaminini Ne İşe Yarar?
K vitamini ise konu kemik sağlığı ve kalsiyum olduğunda en az iki noktada devreye girer.
Kalsiyumun kemiklerde birikmesi: K vitamini, matriks GLA proteini ve osteokalsin proteninin kalsiyum bağlama etkilerini aktive ederek kemiklerin korunmasına yardımcı olur.
Yumuşak dokularda kalsiyum birikmesinin önlenmesi: K vitamini kalsiyumun böbrekler ve kan damarları gibi yumuşak dokularda birikmesine engel olan matriks GLA proteinini aktive eder. Damarlarda kalsiyum birikmesinin önüne geçer. Kan damarlarının kalsifikasyonu kalp ve böbrekle ilgili kronik hastalıkların gelişmesine sebep olduğu düşünülen faktörlerden biri olduğundan, yeterli K vitamini alımı sağlığımız açısından son derece önemli olabilir.
Kısacası D vitamini kandaki kalsiyumun yeterli seviyede olmasını garanti ederken K vitamini bu kalsiyumdan kemiklerin daha fazla yararlanmasını sağlayarak böbrek ve damarlar gibi yumuşak dokularda birikmesini engeller.
Kaynak:
-
Institute of Medicine, Food and Nutrition Board. Dietary Reference Intakes for Calcium and Vitamin D. Washington, DC: National Academy Press, 2010.
-
Norman AW, Henry HH. Vitamin D. In: Erdman JW, Macdonald IA, Zeisel SH, eds. Present Knowledge in Nutrition, 10th ed. Washington DC: Wiley-Blackwell, 2012.
-
Jones G. Vitamin D. In: Ross AC, Caballero B, Cousins RJ, Tucker KL, Ziegler TR, eds. Modern Nutrition in Health and Disease, 11th ed. Philadelphia: Lippincott Williams & Wilkins, 2014.
-
Silva MC, Furlanetto TW. Intestinal absorption of vitamin D: A systematic review. Nutr Rev 2018;76:60-76. [PubMed abstract]
-
Sempos CT, Heijboer AC, Bikle DD, Bollerslev J, Bouillon R, Brannon PM, et al. Vitamin D assays and the definition of hypovitaminosis D. Results from the First International Conference on Controversies in Vitamin D. Br J Clin Pharmacol 2018;84:2194-207. [PubMed abstract]
-
LeFevre ML. Screening for vitamin deficiency in adults: U.S. Preventive Services Task Force recommendation statement. Ann Intern Med 2015;162:133-40. [PubMed abstract]
-
Brooks SPJ, Sempos CT. The importance of 25-hydroxyvitamin D assay standardization and the Vitamin D Standardization Program. Journal of AOAC International 2017;100:1223-4.
-
Taylor CL, Sempos CT, Davis CD, Brannon PM. Vitamin D: moving forward to address emerging science. Nutrients 2017, 9, 1308; doi:10.3390/mu9121308. [PubMed abstract]
-
Sempos CT, Binkley N. 25-hydroxyvitamin D assay standardisation and vitamin D guidelines paralysis. Public Health Nutrition 2020;23:1153-64. [PubMed abstract]
-
Office of Dietary Supplements, National Institutes of Health. Vitamin D Standardization Program (VDSP).
-
MF, Binkley NC, Bischoff-Ferrari HA, Gordon CM, Hanley DA, Heaney RP, et al. Evaluation, treatment, and prevention of vitamin D deficiency: an Endocrine Society Clinical Practice Guideline. J Clin Endocrinol Metab 2011;96:1911-30. [PubMed abstract]
-
Rosen CJ, Abrams SA, Aloia JF, Brannon PM, Clinton SK, Durazo-Arvizu RA, et al. IOM committee members respond to Endocrine Society vitamin D guidelines. J Clin Endocrinol Metab 2012;97:1146-52. [PubMed abstract]
-
Booth SL. Vitamin K: food composition and dietary intakes. Food Nutr Res 2012;56. [PubMed abstract]
-
Ferland G. Vitamin K. In: Erdman JW, Macdonald IA, Zeisel SH, eds. Present Knowledge in Nutrition. 10th ed. Washington, DC: Wiley-Blackwell; 2012:230-47.
-
Institute of Medicine. Dietary reference intakes for vitamin A, vitamin K, arsenic, boron, chromium, copper, iodine, iron, manganese, molybdenum, nickel, silicon, vanadium, and zinc. Washington, DC: National Academy Press; 2001.
-
Elder SJ, Haytowitz DB, Howe J, Peterson JW, Booth SL. Vitamin K contents of meat, dairy, and fast food in the U.S. Diet. J Agric Food Chem 2006;54:463-7. [PubMed abstract]
-
Suttie JW. Vitamin K. In: Coates PM, Betz JM, Blackman MR, et al., eds. Encyclopedia of Dietary Supplements. 2nd ed. London and New York: Informa Healthcare; 2010:851-60.
-
Conly JM, Stein K, Worobetz L, Rutledge-Harding S. The contribution of vitamin K2 (menaquinones) produced by the intestinal microflora to human nutritional requirements for vitamin K. Am J Gastroenterol 1994;89:915-23. [PubMed abstract]
-
Suttie JW. Vitamin K. In: Ross AC, Caballero B, Cousins RJ, Tucker KL, Ziegler TR, eds. Modern Nutrition in Health and Disease. 11th ed. Baltimore, MD: Lippincott Williams & Wilkins; 2014:305-16.
- Ufer M. Comparative pharmacokinetics of vitamin K antagonists: warfarin, phenprocoumon and acenocoumarol. Clin Pharmacokinet 2005;44:1227-46. [PubMed abstract]
İlginizi çekebilecek diğer içerikler
Çocuklarda İştahsızlık Probleminin Önüne Nasıl Geçilir?
Çocukların yeterli miktarda besin alamaması durumu iştahsızlık olarak tanımlanır. Ek gıdaya geçiş dönemleri, ilaçlar, sağlık sorunları, besin alerjileri gibi faktörler nedeniyle çocuklar iştahsızlık yaşayabilir. Çocuklarda iştahsızlık hem ebeveyn hem de çocuklar için stresli bir süreç olabilir. İştahın azaldığı dönemlerde çocukların ihtiyacı olan besin öğelerinin eksikliği görülür. Vitamin ve mineral gibi besin öğelerinin eksikliği çocuklarda büyüme ve gelişme sürecinin yavaşlamasına neden olur.
Bağışıklık Sistemi İçin C Vitamini, D3 & Çinkonun Bir Arada Kullanımı
Bir canlının hastalıklara karşı korunmasını sağlayan, yabancı ve zararlı olan tüm maddeleri tanıyıp bu maddelerin yok edilmesi için savaşan reaksiyonlar, bağışıklık sistemi olarak ifade edilmektedir. Bağışıklık sistemi, kişinin enfeksiyon ve hastalıklardan korunmasını sağlar. İnsan vücudu tarafından bakteri, virüs ve diğer yabancı maddeler olarak tanımlanan her türlü yabancı maddeye karşı çeşitli mekanizmalarla koruma sağlanması bağışıklık sistemi tarafından gerçekleştirilir. Bağışıklık sistemi desteklerinin başında ise vitamin ve mineraller gelir.
Vitaminler & Mineraller, Resveratrol, Guarana, L-Karnitin, Astaksantin, Beta Glukan
Günümüz şartları göz önüne alındığında ve bugünkü yaşam tarzımız için gerekli olan besin öğeleri düşünüldüğünde yüksek potansiyelli vitamin, mineral, aminoasit, antioksidan etkili bitkilerin kullanımı sağlık açısından elzem olabilir.
C Vitamini Hakkında Bilmediklerimiz
C vitamin kolesterol metabolizmasıyla yakından ilişkilidir. Kronik C vitamin eksikliğine maruz bırakılan kobayların kan plazmalarında kolesterol ve trigliserit düzeyleri artmıştır ve kolesterolün safra asidine dönüşümü yavaşlamıştır.
C Vitamini
C vitamini ya da kimyasal adıyla askorbik asit bazı canlılar tarafından sentezlenebilirken insan vücudunda sentez enziminin olmaması nedeni ile vücutta sentezlenemeyen suda çözünen vitaminlerden birisidir. Vücutta depolanmaz ve bu nedenle dışarıdan alınması gerekir. C vitamini kimyasal olarak antioksidan özelliğe sahiptir. Bu sayede de vücudumuzdaki pek çok kimyasal reaksiyonda görev alan bir moleküldür.
D Vitamini eksikliği nedir? D Vitamini eksikliğini nasıl önler ve nasıl tedavi edebiliriz?
D vitamini; yağda eriyen vitaminler arasında yer almakta olup aynı zamanda endojen olarak uygun biyolojik ortamda sentezlenebildikleri için hormon ve hormon öncüleri olan bir grup steroldür. En önemli etkisi kalsiyum, fosfor metabolizması ve kemik mineralizasyonu üzerinedir. Bununla birlikte son yıllarda, D vitamini eksikliği ve yetersizliğinin yaygın kanserler, kardiyovasküler hastalıklar, metabolik sendrom, enfeksiyöz ve otoimmun hastalıkların dahil olduğu bir çok kronik hastalıkla ilişki içinde olduğu bulunmuştur.
B Vitaminleri
B grubu vitaminleri suda çözünür vitamin ailesindendir. Sinir sisteminde, kas fonksiyonlarında ve enzimlerin çeşitli reaksiyonlarında görev alırlar. B grubu vitaminlerin eksikliği genellikle birlikte görüldüğü için genellikle kombine halde alınmaları tavsiye edilir.
Güzellik Vitamini Biotin
Biotin, literatürde H vitamini veya B₇ vitamini olarak da adlandırılan ve güncel haberlerde karşımıza sıklıkla “güzellik vitamini” adıyla çıkan bir vitamindir. Kimyasal formülü C₁₀H₁₆N₂O₃S olan biotin, suda çözünen bir B kompleksi vitaminidir. Suda çözündüğü için günlük olarak alınması önemlidir.
B6 Vitamini (Piridoksin) ve Magnezyum İlişkisi
Pridoksin vücudumuzdaki proteinlerin ve temel bileşiklerin sinir sistemindeki transimitterlerin, eritrositlerin ve prostaglandinlerin yapısında bulunan oldukça önemli bir vitamindir. Ayrıca, B6 vitamini hormonal dengenin sağlanmasında ve immün sistem fonksiyonlarının düzenlenmesinde de önemlidir.