Çocukların yeterli miktarda besin alamaması durumu iştahsızlık olarak tanımlanır. Ek gıdaya geçiş dönemleri, ilaçlar, sağlık sorunları, besin alerjileri gibi faktörler nedeniyle çocuklar iştahsızlık yaşayabilir. Çocuklarda iştahsızlık hem ebeveyn hem de çocuklar için stresli bir süreç olabilir. İştahın azaldığı dönemlerde çocukların ihtiyacı olan besin öğelerinin eksikliği görülür. Vitamin ve mineral gibi besin öğelerinin eksikliği çocuklarda büyüme ve gelişme sürecinin yavaşlamasına neden olur.
Vücut için gerekli olan vitaminler bağışıklık, kas ve iskelet sistemi, büyüme ve gelişme, bilişsel fonksiyonların yeterliliği gibi konularda kritik bir öneme sahiptir. Besinlerle alınması gereken başlıca vitaminler A, D, E, K ve B, C vitaminleri olarak sıralanabilir. Vücuttaki sistemlerin işleyişini direkt olarak etkileyen mineraller ise kalsiyum, fosfor, magnezyum, potasyum, demir, bakır, çinko, flor, selenyum, iyot olarak kabul edilir. Vitamin ve minerallerin vücuda alımı az olsa da tüm sistemlerde işleyişe katkısı önemlidir. Bu nedenle bir vitamin ve mineralin eksikliği dâhi vücut işleyişini olumsuz etkileyebilir. Alınması gereken dozlarda vitamin ve mineral alımı çocukların yeme düzenlerini etkileyebilir. Gerekli kontroller eşliğinde çocuğunuzun ihtiyacı olan besin ögelerinin saptanması amacıyla doktorunuz ile iletişime geçebilirsiniz.
Çocuklarda Yeme Problemi ve Yeme Reddi
Yemek yemeyi reddetme eğilimi çocukluk döneminde sık karşılaşılan bir durumdur. Çocuklarda gelişimsel dönüm noktaları, yeme problemlerini oluşturmada etkilidir. Bebeklerin yürümeye başlaması, ek gıdaya geçiş dönemi, hareketliliğin arttığı dönemler yemek reddini etkileyebilir. Bu dönemlerde yiyecekleri tekrarlı olarak sunmak, ödül-ceza sistemi, zorlamak gibi davranışlar iştahsızlığı olumsuz etkileyebilir. Çoğunlukla yemek yemeyi reddetme ciddi bir sebepten çok tamamen normal kabul edilen nedenlerden doğar. Yeni besin deneme isteksizliği, besinin koku, renk ve dokusunu beğenmeme, dikkat dağınıklığı, uykusuzluk ve yorgunluk gibi belirleyici faktörler yeme reddini ortaya çıkarabilir. Bunun yanı sıra geçirilen bir hastalık veya enfeksiyon, kabızlık, besin intoleransı, vitamin ve mineral eksiklikleri çocuklarda iştahsızlığa neden olabilecek nedenlerdendir. Çocuk bağışıklık sistemi desteği olarak besin alımına ek olarak çeşitli besin ögeleri ve bitki ekstraktlarını içeren takviyeler gerekli olabilir.
Çocuklarda Multivitamin ve Mineral Kullanımı
Çocukların ideal büyüme ve gelişimi sağlamaları amacıyla gerekli olan tüm enerji ve besin öğelerini almaları gerekir. Eksik veya yanlış beslenen çocuklar özellikle vitamin ve mineral takviyelerine ihtiyaç duyar. Vitamin, mineral, aminoasit ve yağ asitleri gibi besin ögelerinin yanı sıra çeşitli bitki ve bitki ekstraktlarını belirli oranlarda içeren hap, kapsül veya sıvı formdaki ürünlere supplement (besin takviyesi) denir. Beslenmenin yetersiz olduğu koşullarda besin takviyeleri vücudun ihtiyacı olan desteği sağlamaya yardımcıdır. Besin takviyeleri arasında mineral ve vitamin kombinasyonu olan multivitamin ve multimineraller yaygın olarak tercih edilir.
Çocuklara ek beslenme desteği sağlamak için bir multivitamin ve multimineral gerekli olabilir. Besin takviyelerinde vitamin ve minerallerin yanı sıra bitki ekstraktlarının varlığı iştahsızlık problemine çözüm olarak sunulabilir.
İştahsızlık problemlerinde yılan otu olarak bilinen Gentiana lutea (Centiyana kökü ekstraktı) iştahsızlık problemlerinde tercih edilen bir bitkidir. Yapılan çalışmalarda centiyan kökü ekstresi kullanan çocuklarda iştah ve kilonun önemli ölçüde arttığı görülür. Centiyana köklerindeki acı gentiopikrin maddeler ağız, mide ve safra sıvılarını salınımı etkileyerek iştahın artmasını sağlar. Centiyanın iştah açıcı etkileri sebebiyle bitkinin kökü ve kabuğu ilaç, yiyecek-içecek ve takviyelerde yaygın olarak tercih edilir. İzlanda yosunu olarak bilinen Cetraria islandica bulantı hissini kontrol ederek iştahsızlığın yönetilmesinde kullanılır. Metabolizmayı ve iştahı iyileştirmeye yardımcı antioksidanlar içeren Vitis vinifera (Üzüm çekirdeği ekstraktı) iştah açıcı özelliği nedeniyle tercih edilen diğer bir seçenektir. Tüm bu etken maddelerin birlikte kullanımı iştahsızlık ve yeme problemlerine yönelik uygun bir destek olarak görülebilir.
- https://www.webmd.com/parenting/guide/vitamins-for-kids-do-healthy-kids-need-vitamins
- https://www.dinamis.com.tr/blog/cocuklarda-multivitamin-ve-multimineral-kullanimi/
- https://www.gbif.org/species/144100931
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4158017/
- https://www.healthline.com/nutrition/gentian-root#benefits
- https://www.webmd.com/vitamins/ai/ingredientmono-716/gentian